“हामी धेरै परियोजनाहरू सुरु भएको, भूमिमा डेलिभर भएको र मानिसहरू र समुदायलाई फाइदा पुगेको देख्दा खुसी छौं,” वी मुरलीधरन
आफ्नो विकास सहायता कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिँदै, भारतले आइतवार माल्दिभ्ससँग ११ एटोलहरूमा उच्च प्रभाव परियोजनाहरू कार्यान्वयन गर्नका लागि १० एमओयूहरूमा हस्ताक्षर गर्यो।
विदेश राज्यमन्त्री वी मुरलीधरनको माल्दिभ्सको पहिलो भ्रमणका क्रममा हस्ताक्षर भएका यी एमओयूहरूले कला, खेलकुद, शिक्षा र स्वास्थ्यका क्षेत्रमा विकास परियोजनाहरू कार्यान्वयन गर्न सहज हुनेछन्।
यस अवसरमा बोल्दै मुरलीधरनले भारत र माल्दिभ्सले हाम्रो बलियो विकास साझेदारी बाहेक राजनीतिक, प्रशासनिक, उद्यमशीलता र जनताबीचको सम्बन्धलगायत सबै तहमा गहिरो र घनिष्ठ सहयोग विकास गर्न सक्षम भएको बताए।
सो अवसरमा माल्दिभ्सका अधिकारीहरुलाई क्षयरोगको औषधिको ब्याच पनि हस्तान्तरण गरिएको थियो ।
माल्दिभ्ससँग भारतको विकास साझेदारीलाई हाइलाइट गर्दै, उनले भने, “हाम्रो व्यापक विकास साझेदारीले अनुदान, सहुलियत ऋण, बजेट समर्थन, क्षमता निर्माण र प्रशिक्षण सहयोग समावेश गर्दछ। हामी धेरै परियोजनाहरू सुरु भएको, भूमिमा डेलिभर भएको र मानिसहरू र समुदायलाई लाभान्वित भएको देख्न पाउँदा खुसी छौं। यी मध्ये धेरै परियोजनाहरू मार्च २०२२ र जनवरी २०२३ मा परराष्ट्र मन्त्रीडा. जयशंकरको भ्रमणको क्रममा उद्घाटन गरिएको थियो।
मन्त्री मुरलीधरनले मालदिभ्सका ३४ वटा टापुमा खानेपानी र सरसफाई आयोजनाहरू सम्पन्न हुने क्रममा रहेको बताए, जबकि हुलहुमालेमा ४००० आवासीय एकाइको निर्माण पनि राम्रै भइरहेको छ र धेरै टावरहरू आगामी महिनाहरूमा सम्पन्न हुने अपेक्षा गरिएको छ।
“अडडु विकास परियोजना – सडक र पुन: प्राप्ति एक प्रमुख पूर्वाधार परियोजना हो जुन अडडु माल्दिभ्स को दक्षिणी क्षेत्रीय केन्द्र को रूप मा स्थापित गर्न को लागी आवश्यक छ। भारतले यस लक्ष्यमा माल्दिभ्स सरकारलाई सहयोग गरिरहेको छ, ”उनले भने।
५०० मिलियन डलरको ग्रेटर मेल कनेक्टिभिटी परियोजनालाई माल्दिभ्सको अर्थतन्त्रको लागि एक प्रमुख उत्प्रेरकको रूपमा व्याख्या गर्दै, मुरलीधरनले भने कि भारत यसको कार्यान्वयनलाई तीव्रता दिन प्रतिबद्ध छ।
“हाम्रो सम्बन्धले प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र राष्ट्रपति इब्राहिम मोहम्मद सोलिहको नेतृत्वमा पछिल्ला केही वर्षहरूमा ठूलो प्रगति हासिल गरेको छ। मालदिभ्समा भारतको विकास सहयोग पोर्टफोलियो हालका वर्षहरूमा उल्लेखनीय रूपमा विस्तार भएको छ। भारत माल्दिभ्सका लागि पर्यटनको सबैभन्दा ठूलो स्रोत र विदेश यात्रा गर्ने माल्दिभ्सका लागि शीर्ष गन्तव्य बनेको छ। पछिल्ला केही महिनामा भारत माल्दिभ्सको सबैभन्दा ठूलो व्यापारिक साझेदार बनेको छ। हामीले महामारीका चुनौतीहरूसँग लड्न धेरै नजिकबाट काम गरेका छौं, ”विदेश राज्यमन्त्रीले भने।
कनेक्टिभिटीका सम्बन्धमा उनले सन् २०२३ जनवरीमा हनिमाधु अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको पुनर्विकास आयोजनाको शिलान्यास भएको बताए । भारतले गान अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको पुनर्विकासको काम पनि गरिरहेको छ । माल्दिभ्समा भारतले विकास गरिरहेको अन्य ठूला परियोजनाहरूमा गुल्हिफाल्हु बन्दरगाह परियोजना, माल्दिभ्स इन्डस्ट्रियल फिशरीज कम्पनी लिमिटेडको सुविधा विस्तार र लामु एटोलमा क्यान्सर विशेष अस्पताल स्थापना गर्ने समावेश छ।
“कार्यान्वयनका विभिन्न चरणहरूमा हाम्रा अन्य ठूला परियोजनाहरूमा खेलकुद पूर्वाधार सुधार गर्नका लागि ४० डलरमिलियनको एलओसी परियोजनाहरू राम्रोसँग अगाडि बढिरहेको कुरामा म खुसी छु,” मुरलीधरनले भने।
“हाम्रा अनुदान परियोजनाहरू स्थानीय समुदायलाई फाइदा पुर्यामउने किसिमका अद्वितीय छन्। हामीले त्यस्ता ४५ वटा आयोजनामा साझेदारी गरिरहेका छौँ, जसमध्ये २७ परियोजना सम्पन्न भइसकेका छन्,’ उनले थपे।
भारतले माल्दिभ्सको क्षमता निर्माणमा पनि सहयोग गरिरहेको छ। गत वर्ष मात्रै, भारतमा विभिन्न व्यक्तिगत प्रशिक्षण कार्यक्रमहरूमा भाग लिएर १००० भन्दा बढी माल्दिभियन मानिसहरू लाभान्वित भएका थिए, मुरलीधरनले थपे।
