संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदको (संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद) खुला बहसमा भारतको बयानमा (शुक्रबार, सेप्टेम्बर २२, २०२३) युक्रेनको चलिरहेको स्थितिको महत्त्वलाई विचार गरिएको छ।
वर्तमान संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद अध्यक्ष, अल्बानियाका प्रधानमन्त्री एडी रामालाई धन्यवाद दिएर, भारतको प्रतिष्ठान देखाएको छ जस्तै उपस्थिति दिएको छ, भारतका प्रतिनिधिले संयुक्त सार्वभौमिकतामा प्रभावकारी भूमिका खेलेका छन्, खासै गरी युक्रेनमा शान्ति र सुरक्षा पनि बनाए राख्ने संयुक्त राष्ट्र संविधानका मूल सिद्धान्तहरूको रक्षा गर्दै।
प्रशासनिक विदेश मन्त्रालयका पश्चिम क्षेत्रको सचिव संजय वर्माले भारतको प्रतिष्ठानको प्रतिनिधित्व गर्दै, “भारत युक्रेनको स्थितिको बारेमा चिन्तित छ। संघर्षको बढाइ र हिंसाका अवस्थान कसलाई पनि मन पर्दैन।” उनले थप गरें, “हिंसाका अवस्थानको तुरुन्त समापन र भनाइ र राजनीतिमा लौट्नका पथमा तुरुन्त पुनर्निर्णय गर्न आग्रह गर्दछ।”
भारतको आधिकारिक प्रतिनिधि संयुक्त राष्ट्रमा, न्यू योर्क (पूर्वमा ट्विटर)को भारत खासको टुइटमा यस प्रकारको टुइट छ: “युक्रेनमा शान्ति प्राप्तिका लागि बहस र बौद्धिकता चाहिन्छ, अवसर चढाइएन। हामी आन्तरराष्ट्रिय कानून र राजतन्त्रको मान्यता गर्नुपर्दछ। यसको समय हो प्रभावकारी सार्वभौमिकता र बहसलाई जित्तै बनाइनु पर्छ।”
संघर्षको प्रभावकारी बाटोमा वर्मा ले बिचार गर्दैछन्, युद्धका बाटोमा आर्थिक प्रभावहरूको उल्लेख गर्दै, जस्तै खाना, ईन्धन, र खाद्यान्नको मूलभूत मूल्यमा वृद्धि गरेकोलाई देख्दैछ। विशेष गरी, वर्मा ले भनें, यस्ता बढाइहरूले विश्वको दक्षिणका सदस्य राष्ट्रहरूमा कसैको कसाम कसकस पर्दैने व्यापारिक प्रभाव पनि पारित गरेका छन् भन्दै “स्वयंलाई बचाउनका लागि छोडिएका छन्।”
यस परिप्रेक्ष्यमा, भारतले दक्षिण ग्लोबलको चिन्ता हाइलाइट गरेको छ। यसको साथै, भारतको जितिन्द्र शांति योजनामा, विकास गरिएका देशका आर्थिक उफानमा जाने चिन्ता पनि गरेको छ। भारतको पछि पाइएको दशकमा गति बढेको छ, जसको परिणामस्वरूप विश्वको कुनै भागमा आएको आर्थिक विचलन यसको वृद्धि प्राजासन्यमा पनि पर्याप्त प्रतिभागिता गर्दछ।
उदाहरणका लागि, संघर्षको परिणामस्वरूप बढेको ईन्धनको मूल्यलाई देखि, भारतको वृद्धि बाटोमा अवरुद्ध गर्न सक्दैन। तेल र ग्याँसको महत्त्वपूर्ण आपतको रूपमा एक विशेष तर्फमा तस्बिर चित्रित गर्दा, भारतको अर्थतन्त्रलाई प्रत्यक्ष असर पर्दछ। यसकै रूपमा, जस्तै वर्मा ले जानकारी दिएको, खाना र खाद्यान्नको मूलभूत मूल्यले भारतको कृषि क्षेत्रमा पनि पर्याप्त प्रभाव गर्दछ, जसमा तलब गरिएको बडी मात्रा मा मानिसहरूको जोडमा काम गर्दैछ। थपतर्फ, भारतले संयुक्त राष्ट्रको रूस-युक्रेन संघर्षमा संयुक्त राष्ट्रको प्रभावकारी छ भन्दै, वर्मा ले दुई महत्त्वपूर्ण प्रश्न उठाएका छन्: के संघर्षको यत्रो सन्तोषजनक परिणाम हेरिएको छ र किन यस संघको, विशेष गरी संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदको, जसको प्रमुख कामकाज आन्तर्राष्ट्रिक शान्ति र सुरक्षाको रक्षा गर्ने बाटोमा पूर्णरूपमा अक्षम भएको देखिएको छ।
जस्तै वर्मा ले प्रतिष्ठानको विचारमा प्रमुख मन्त्री नरेन्द्र मोदीको दृष्टिकोण पुनरावलोकन गराएकोमा, “यस संगग कुनै युद्धका युग होइन।” भनेर दोस्रो महत्त्वपूर्ण प्रश्न प्रस्तुत गरें, जसले वैश्विक समुदायलाई प्रथमिकतामा आईसकेको संघर्षको संकटमा किन अरू अल्पकालिक समाधान हेरिएको छ र संयुक्त राष्ट्र, विशेष गरी संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद, बाटोमा “पूर्णरूपमा अक्षम” भएको प्रधान उपाधिका बारेमा विचार गर्दछ।
जस्तै वर्मा ले बताइन्, “बहसलाई प्रभावकारी बनाउनका लागि पुरानो र आवश्यक संरचनाहरूको सुधार र पुनर्निर्माण चाहिन्छ।” यस्ता सुधारका बिना, यस्ता संस्थानको विश्वसनीयता आशंकित छ।अनि, वर्मा जीले पनि ट्विटरमा आफ्नो प्रवचनमा आफ्नो प्रतिक्रिया दिने भनी जनाएका छन्, “युक्रेनमा संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद खुला बहसमा प्रतिष्ठान दिएँ। प्रधानमन्त्रीको डाक: ‘यो युद्धको युग होइन’! महत्त्वपूर्ण छ कि हाम्रो यस विश्वास छ कि अन्ततः, यसले दियलग र डिप्लोमेसीलाई प्राप्ति गर्दछ।”
यस्ता आवश्यकतामा, वर्माले बताइन् कि संयुक्त राष्ट्रको रूस-युक्रेन संघर्षमा विचार गर्दैछ, वर्मा द्वारा बताइएका बुँदामा भारतको विश्व आर्थिक स्थिरतामा चिन्ता पनि गरिएको छ। गत दशकमा भारतको द्रुत आर्थिक वृद्धि ने यसलाई विश्वको प्रमुख आर्थिक पर्वाहरूमा गरेको छ।
उदाहरणका लागि, संघर्षको परिणामस्वरूप वृद्धि गरेको ईन्धनको मूल्यलाई देखि, भारतको वृद्धि बाटोमा अवरुद्ध गर्न सक्दैन। तेल र ग्याँसको महत्त्वपूर्ण आपतको रूपमा एक विशेष तर्फमा तस्विर चित्रित गर्दा, भारतको अर्थतन्त्रलाई प्रत्यक्ष असर पर्दछ। यसकै रूपमा, जस्तै वर्मा ले जानकारी दिएको, खाना र खाद्यान्नको मूलभूत मूल्यले भारतको कृषि क्षेत्रमा पनि पर्याप्त प्रभाव गर्दछ, जसमा तलब गरिएको बडी मात्रा मा मानिसहरूको जोडमा काम गर्दैछ। थपतर्फ, भारतले संयुक्त राष्ट्रको रूस-युक्रेन संघर्षमा संयुक्त राष्ट्रको प्रभावकारी छ भन्दै, वर्मा ले दुई महत्त्वपूर्ण प्रश्न उठाएका छन्: के संघर्षको यत्रो सन्तोषजनक परिणाम हेरिएको छ र किन यस संघको, विशेष गरी संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद, बाटोमा “पूर्णरूपमा अक्षम” भएको प्रधान उपाधिका बारेमा विचार गर्दछ।
जस्तै वर्मा ले बताइन्, “बहसलाई प्रभावकारी बनाउनका लागि पुरानो र आवश्यक संरचनाहरूको सुधार र पुनर्निर्माण चाहिन्छ।” यस्ता सुधारका बिना, यस्ता संस्थानको विश्वसनीयता आशंकित छ।
अनि, वर्मा जीले पनि ट्विटरमा आफ्नो प्रवचनमा आफ्नो प्रतिक्रिया दिने भनी जनाएका छन्, “युक्रेनमा संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद खुला बहसमा प्रतिष्ठान दिएँ। प्रधानमन्त्रीको डाक: ‘यो युद्धको युग होइन’! महत्त्वपूर्ण छ कि हाम्रो यस विश्वास छ कि अन्ततः, यसले दियलग र डिप्लोमेसीलाई प्राप्ति गर्दछ।”
यस्ता आवश्यकतामा, वर्माले बताइन् कि संयुक्त राष्ट्रको रूस-युक्रेन संघर्षमा विचार गर्दैछ, वर्मा द्वारा बताइएका बुँदामा भारतको विश्व आर्थिक स्थिरतामा चिन्ता पनि गरिएको छ। गत दशकमा भारतको द्रुत आर्थिक वृद्धि ने यसलाई विश्वको प्रमुख आर्थिक पर्वाहरूमा गरेको छ।
उदाहरणका लागि, संघर्षको परिणामस्वरूप वृद्धि गरेको ईन्धनको मूल्यलाई देखि, भारतको वृद्धि बाटोमा अवरुद्ध गर्न सक्दैन। तेल र ग्याँसको महत्त्वपूर्ण आपतको रूपमा एक विशेष तर्फमा तस्विर चित्रित गर्दा, भारतको अर्थतन्त्रलाई प्रत्यक्ष असर पर्दछ। यसकै रूपमा, जस्तै वर्मा ले जानकारी दिएको, खाना र खाद्यान्नको मूलभूत मूल्यले भारतको कृषि क्षेत्रमा पनि पर्याप्त प्रभाव गर्दछ, जसमा तलब गरिएको बडी मात्रा मा मानिसहरूको जोडमा काम गर्दैछ। थपतर्फ, भारतले संयुक्त राष्ट्रको रूस-युक्रेन संघर्षमा संयुक्त राष्ट्रको प्रभावकारी छ भन्दै, वर्मा ले दुई महत्त्वपूर्ण प्रश्न उठाएका छन्: के संघर्षको यत्रो सन्तोषजनक परिणाम हेरिएको छ र किन यस संघको, विशेष गरी संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद, बाटोमा “पूर्णरूपमा अक्षम” भएको प्रधान उपाधिका बारेमा विचार गर्दछ।
