२०१८ देखि, भारत र इन्डोनेसियाबीच इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा समुद्री सहकार्यको साझा दृष्टिकोण छ
भारतको नेवी प्रमुख एडमिरल दिनेश के त्रिपाठी १५ देखि १८ डिसेम्बर २०२४ सम्मको लागि आधिकारिक भ्रमणमा इन्डोनेसिया पुगेका छन्। यस भ्रमणको उद्देश्य दुवै देशको नेवी फोर्सहरू बीच अपरेशनल सहकार्यको स्तरलाई सुदृढ बनाउने हो। यो चारदिने भ्रमण भारत र इन्डोनेसिया बीचको द्विपक्षीय रक्षा सम्बन्धलाई अझ मजबुत बनाउने प्रयासको एक हिस्सा हो, जसले व्यापक रणनीतिक साझेदारीलाई थप गहिरो बनाउने काम गरिरहेको छ।
भ्रमणको दौरान, एडमिरल त्रिपाठी इन्डोनेसियाका शीर्ष सरकारी र रक्षा अधिकारीहरूसँग द्विपक्षीय छलफलमा संलग्न हुने कार्यक्रम तय गरिएको छ, जसमा इन्डोनेसियाका रक्षा मन्त्री ल्ट. जनरल स्याफ्री स्जाम्सोडिन (सेवानिवृत्त), इन्डोनेसियाली सशस्त्र बलका कमाण्डर जनरल अगुस सुभियान्टो, र इन्डोनेसियाली नेवीका प्रमुख एडमिरल मुहम्मद अली समावेश छन्।
भारतको रक्षा मन्त्रालयका अनुसार, छलफलमा समुद्री सुरक्षा, संयुक्त तालिमका कार्यक्रमहरू, र दुवै नेवीहरूको बीचको अपरेशनल सहकार्यलाई थप सुदृढ बनाउने उपायहरू जस्ता रक्षा सहयोगका विविध क्षेत्रहरूमा छलफल हुने अपेक्षा गरिएको छ।
यस भ्रमणले दुवै देशको बीचको मजबूत समुद्री सम्बन्धलाई थप उजागर गर्दै भारत-इन्डोनेसिया समुद्री सहकार्यको साझा दृष्टिकोणलाई प्रकट गर्छ, जसले इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रको शान्ति र स्थिरता कायम राख्न सहयोग पुर्याउने उद्देश्य राख्दछ।
भारत र इन्डोनेसियाली नेवीहरूको बीचको विद्यमान समुद्री सहकार्यमा संयुक्त तालिम, पोर्ट भ्रमण, र क्षमता निर्माणका कार्यक्रमहरू समावेश छन्। दुवै देशका नेवीहरूले समुन्द्र शक्ति (समुद्री अभ्यास) र गरुडा शक्ति (सेना विशेष बल अभ्यास) जस्ता संयुक्त सैनिक अभ्यासहरू गरेका छन्। हालै, १० देखि १८ डिसेम्बर २०२४ सम्म ४३औं भारत-इन्डोनेसिया समन्वित गश्त चलिरहेको छ, जसले अन्तर्राष्ट्रिय समुद्री सीमा रेखा वरिपरी सुरक्षा सुनिश्चित गर्दै छ।
समुद्री सुरक्षा सहयोग द्विपक्षीय साझेदारीको एक महत्वपूर्ण स्तम्भको रूपमा उभिएको छ, जसले इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा शान्ति र स्थिरता कायम राख्न भारत र इन्डोनेसियाबीच सहकार्यलाई अघि बढाएको छ। २०१८ मा भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको इन्डोनेसिया भ्रमणको दौरान दुवै पक्षले इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा समुद्री सहकार्यको साझा दृष्टिकोणमा सहमति जनाएका थिए।
यो साझेदारीको तहत, दुवै पक्षले समुद्री सुरक्षा, व्यापार र लगानीको वृद्धि, समुद्री स्रोतहरूको दिगो विकास, विपद् जोखिम व्यवस्थापन, पर्यटन र सांस्कृतिक आदान-प्रदान, र शैक्षिक, विज्ञान र प्रविधिको क्षेत्रमा सहकार्यको विस्तार गर्न सहमति जनाएका छन्।
महत्वपूर्ण कुरा, २०२४ भारतको ‘एक्ट ईस्ट’ नीति को दसौं वार्षिकोत्सवको वर्ष हो, जसले भारतलाई एशियाली राष्ट्रहरू, विशेषगरी इन्डोनेसियासँगको रणनीतिक र आर्थिक सहकार्यलाई सुदृढ बनाउन मद्दत पुर्याएको छ। यस नीतिले इन्डोनेसियालाई भारतको इन्डो-प्यासिफिक रणनीतिमा महत्त्वपूर्ण भूमिका दिएको छ।
