यस अभ्यासको उद्देश्य दुई पक्षबीच सहयोगात्मक साझेदारी बढाउन र उत्कृष्ट अभ्यासहरू साझा गर्नु हो।
भारत र अष्ट्रेलिया बीच बढ्दो रक्षा र सुरक्षा सहयोगलाई प्रतिबिम्बित गर्दै, भारतीय सशस्त्र सेनाको ८१सदस्यीय टुकडी संयुक्त सैन्य अभ्यास अस्त्रहिन्द-२३ को दोस्रो संस्करणमा भाग लिन बुधबार (नोभेम्बर २२, २०२३ ) अष्ट्रेलिया प्रस्थान गर्यो। यो अभ्यास नोभेम्बर २२ देखि डिसेम्बर ६, २०२३ सम्म अष्ट्रेलियाको पर्थमा सञ्चालन हुनेछ, रक्षा मन्त्रालयले संयुक्त सैन्य अभ्यासको विज्ञप्तिमा भन्यो।
भारतीय सेनाको टुकडीमा गोर्खा राइफल्सको बटालियनका ६० जना सदस्य हुन्छन् । अष्ट्रेलियाली सेनाको टोलीमा १३ औं ब्रिगेडका ६० जना कर्मचारी रहनेछन् । भारतीय तर्फबाट भारतीय नौसेनाका एक अधिकारी र भारतीय वायुसेनाका २० जना कर्मचारी पनि सहभागी हुने रक्षा मन्त्रालयले जनाएको छ । अष्ट्रेलियाको टोलीमा रोयल अष्ट्रेलियाली नौसेना र रोयल अष्ट्रेलियाली वायुसेनाका २०/२० जना कर्मचारी समावेश हुनेछन्।
अभ्यास अस्त्रहिन्द २०२२ मा स्थापित भएको थियो र पहिलो संस्करण महाजन, राजस्थान मा आयोजित गरिएको थियो। यो वार्षिक प्रशिक्षण कार्यक्रम भारत र अष्ट्रेलियामा वैकल्पिक रूपमा सञ्चालन गर्ने योजना छ।
अभ्यासको उद्देश्य दुई पक्षहरू बीच एक सहयोगी साझेदारी निर्माण र उत्कृष्ट अभ्यासहरू साझा गर्नु हो। रक्षा मन्त्रालयले भने कि यो अभ्यासले शान्ति स्थापना कार्यमा संयुक्त राष्ट्रको अध्याय ८ अन्तर्गत शहरी र अर्ध-शहरी भूभागहरूमा बहु-डोमेन अपरेशनहरू सञ्चालन गर्दा अन्तरसञ्चालन क्षमतालाई बढावा दिनेछ।
संयुक्त अभ्यासले विचारको आदानप्रदानलाई प्रोत्साहित गर्नेछ र रणनीतिक कार्यहरू सञ्चालन गर्न रणनीति, कार्यनीति र प्रक्रियाहरूको संयुक्त अभ्यास गर्नेछ। प्रशिक्षण पाठ्यक्रमले स्नाइपर फायरिङ, र संयुक्त रूपमा सञ्चालन निगरानी र सञ्चार उपकरणहरू उच्च स्तरको स्थितिगत जागरूकता प्राप्त गर्न समावेश गर्दछ। कम्पनी/बटालियन स्तरमा रणनीतिक कारबाहीका साथ दुर्घटना व्यवस्थापन र निकासी अभ्यास पनि सञ्चालन गरिनेछ।
२१ नोभेम्बर, २०२३ मा नयाँ दिल्लीमा आयोजित दोस्रो भारत-अष्ट्रेलिया२+२ मन्त्रीस्तरीय संवादमा विशेष गरी इन्डो-प्यासिफिक क्षेत्रमा रक्षा र सुरक्षाको क्षेत्रमा बृहत्तर सहयोगलाई हाइलाइट गरिएको थियो। रक्षामन्त्री राजनाथ सिंह र विदेशमन्त्री एस जयशंकरले भारतको प्रतिनिधित्व गरेका थिए। अस्ट्रेलियाको तर्फबाट उपप्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्री रिचर्ड मार्ल्स र विदेशमन्त्री पेनी वोङले प्रतिनिधित्व गरेका थिए ।
रक्षामन्त्री सिंह र उपप्रधानमन्त्री मार्लेसबीच भएको भेटमा पनि यस विषयमा छलफल भएको थियो जहाँ दुवै मन्त्रीले द्विपक्षीय रक्षा सम्बन्धलाई थप सुदृढ पार्ने आफ्नो प्रतिबद्धता दोहोर्याए।
१० मार्च, २०२३ मा नयाँ दिल्लीमा पहिलो भारत-अष्ट्रेलिया शिखर सम्मेलन र प्रतिनिधिमण्डल-स्तरीय वार्ता पछि अष्ट्रेलियाका प्रधानमन्त्री एन्थोनी अल्बानीजसँगको संयुक्त मिडिया सम्मेलनलाई सम्बोधन गर्दै, प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले रक्षा र सुरक्षा सहयोगलाई उनीहरूको व्यापक रणनीतिक साझेदारीको महत्त्वपूर्ण स्तम्भको रूपमा वर्णन गरे। ।
