प्रधानमन्त्री मोदीले श्रीलङ्कालाई भारतको विकासात्मक सहयोग अघि बढाउन नयाँ पहलहरूको घोषणा गरे
भारत र श्रीलङ्का बीचको विकास सहयोगले नयाँ उचाइमा पुग्नेछ, जब भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र श्रीलङ्काका राष्ट्रपति अनुरा कुमारा डिसनायकले नयाँ अवसरहरूको अन्वेषण गर्ने निर्णय गरेका छन्, साथै जारी परियोजनाहरूलाई पनि थप प्रवर्धन दिनेछ। यो महत्त्वपूर्ण छलफल १६ डिसेम्बर २०२४ मा नयाँ दिल्लीमा भएको हो।
दुवै पक्षले आवास, नवीकरणीय ऊर्जा र सामुदायिक विकास परियोजनाहरू जस्ता क्षेत्रहरूमा जनमुखी विकास साझेदारीलाई अझ बढाउन सहकार्य गर्ने योजना बनाएका छन्।
प्रधानमन्त्री मोदीले सामाजिक मिडिया प्लेटफर्ममा लेखेका छन्, “आजका छलफलहरूमा व्यापार, लगानी, जडान र ऊर्जा जस्ता विषयहरू समावेश भए। हाम्रो राष्ट्रहरू आवास, कृषि, दुग्ध उद्योग र माछापालन जस्ता क्षेत्रमा सहकार्य गर्न उत्साहित छन्।”
त्यस्तै, “भारत र श्रीलङ्का आतंकवाद र सङ्गठित अपराधविरुद्धको लडाइँलाई पनि सुदृढ गर्न सहकार्य गर्नेछन्। साथै, समुद्री सुरक्षा, साइबर सुरक्षा र विपद राहतमा पनि ध्यान दिनेछन्,” उनले थपे।
“नयाँ माइलस्टोन” को रूपमा वर्णन गर्दै, भारतीय विदेश मन्त्रालयले भन्यो कि दुवै पक्षले भारत-श्रीलङ्का साझेदारीको समग्र समीक्षा गरेका छन् र द्विपक्षीय सम्बन्धलाई गहिरो बनाउने रोडम्यापमा सहमति जनाएका छन्, जसले दुई राष्ट्र र क्षेत्रको साझा फाइदाको लागि काम गर्नेछ।
विकास सहयोगका नयाँ पहलहरू
विकास सहयोगको सन्दर्भमा, दुवै नेताले भारतको विकासात्मक सहायता श्रीलङ्कामा सकारात्मक र प्रभावकारी भूमिका खेलेको स्वीकार गरे, जसले श्रीलङ्काको सामाजिक-आर्थिक वृद्धिमा ठूलो योगदान पुर्याएको छ।
“हालसम्म, भारतले श्रीलङ्कालाई ५ अर्ब अमेरिकी डलर बराबरका अनुदान र क्रेडिट लाइन्स विस्तार गरेको छ। हामी श्रीलङ्काका सबै २५ जिल्लामा समर्थन प्रदान गर्दै आएका छौं। हाम्रा परियोजनाहरू सधैं साझेदार देशहरूको विकास प्राथमिकताका आधारमा चयन गरिएका छन्,” प्रधानमन्त्री मोदीले पत्रकार सम्मेलनमा भने।
प्रधानमन्त्री मोदीले विकास सहयोगका केही नयाँ पहलहरूको घोषणा गरे:
- महो-एनुराधापुर रेल खण्ड र कङ्केशान्तुरै बन्दरगाहको सिग्नल प्रणालीको पुनःजीवनको लागि अनुदान सहायता।
- श्रीलङ्काका जाफना र पूर्वी क्षेत्रका २०० विद्यार्थीलाई मासिक छात्रवृत्ति।
- भारतीय नेशनल सेन्टर फर गुड गभर्नेन्समार्फत पाँच वर्षको अवधिमा १५०० श्रीलङ्काली सरकारी कर्मचारीहरूलाई लक्षित तालिम।
- आवास, नवीकरणीय ऊर्जा र पूर्वाधारको साथै भारत श्रीलङ्कालाई कृषि, दुग्ध र माछापालन क्षेत्रमा पनि सहयोग पुर्याउनेछ।
- श्रीलङ्कामा यूनिक डिजिटल आइडेन्टिटी परियोजनामा साझेदारी गर्ने।
भारतको विकासात्मक सहायता
दुवै नेताले जनमुखी विकास साझेदारीलाई अझ तीव्र बनाउन सहकार्य गर्न सहमति जनाए र जारी परियोजनाहरूको समयमै सम्पन्नताका लागि पनि प्रतिबद्धता जनाए। यी परियोजनाहरूमा भारतीय आवास परियोजना , तीन द्वीप हाइब्रिड नवीकरणीय ऊर्जा परियोजना र श्रीलङ्काभरिका उच्च प्रभाव समुदाय विकास परियोजनाहरू समावेश छन्।
दुवै पक्षले श्रीलङ्कामा भारतीय मूलका तमिल समुदायका लागि परियोजनाहरूको समयमै कार्यान्वयनका लागि पनि पूर्ण समर्थन प्रदान गर्ने बताएका छन्।
जडानको निर्माण
दुवै नेताले ठूलो जडानको महत्त्वमा जोड दिएका छन् र दुई अर्थतन्त्र बीचको आपसी पूरकता स्वीकारेका छन् जसलाई आर्थिक विकास र दुवै देशको वृद्धिका लागि उपयोग गर्न सकिन्छ।
नागपट्टिनम र कङ्केशान्तुरई बीचको यात्री फेरी सेवाको पुनःसञ्चालनमा सन्तोष व्यक्त गर्दै, उनीहरूले रामेश्वरम र तलाईमन्नार बीचको फेरी सेवाको शीघ्र पुनःसञ्चालनका लागि अधिकारीहरूले कार्य गर्न सहमति जनाए।
ऊर्जा विकास परियोजनाहरू
ऊर्जा सुरक्षा सुनिश्चित गर्न र जनताको आधारभूत आवश्यकताहरू पूरा गर्न समयमै र भरपर्दो ऊर्जा स्रोतहरूको महत्त्वमा बल दिँदै, दुवै नेताले ऊर्जा क्षेत्रमा सहकार्यलाई सुदृढ गर्न र भारत-श्रीलङ्का बीचका जारी ऊर्जा सहकार्य परियोजनाहरूको समयमै कार्यान्वयनमा सहमति जनाए।
यसका लागि, उनीहरूले समपूरमा सौर्य ऊर्जा परियोजनाको कार्यान्वयनको लागि कदम चाल्ने र यसको क्षमता बढाउने कुरामा सहमति जनाए। साथै, भारत र श्रीलङ्काबीच उच्च क्षमता भएका पावर ग्रिड जडानको स्थापना, भारत र श्रीलङ्कासँग यूएईको सहकार्यमा मल्टि-प्रोडक्ट पाइपलाइन निर्माण जस्ता प्रस्तावहरूको विचार जारी राख्ने निर्णय गरे।
सामाजिक र कूटनीतिक सहयोग
राष्ट्रपति डिसनायक, जो आफ्नो पदभार सम्हालेपछि पहिलो पटक विदेश भ्रमणमा छन्, उनले राष्ट्रपति द्रौपदी मुर्मूसँग राषट्रपति भवनमा औपचारिक स्वागत प्राप्त गरे। भ्रमणको शुरुवातमा उनले महात्मा गान्धीको समाधीमा श्रद्धांजलि अर्पण गरे।
